Radio Watykańskie

Niewiele ponad miesiąc po swej inauguracji (12 lutego 1931 r.) Radio Watykańskie (RV) nadało pierwszy komunikat po polsku. Było to orędzie Piusa XI z okazji czterdziestolecia encykliki „Rerum novarum”. 20 marca 1931 r. odczytał je ks. Tadeusz Zakrzewski, rektor Papieskiego Instytutu Polskiego w Rzymie i późniejszy biskup płocki. Na regularne programy polskie trzeba było jednak poczekać jeszcze kilka lat. Oficjalnie Sekcja Polska Radia Watykańskiego (SPRV) zaczęła istnieć 24 listopada 1938 r. Jej pierwszym kierownikiem został o. Feliks Lasoń SJ. Pomagał mu ks. Józef Młodochowski, rektor Papieskiego Instytutu Polskiego, a od 1943 r. o. Ludwik Semkowski SJ. Początkowo audycje w języku polskim nadawano 1-2 razy w tygodniu. Tematyka dotyczyła głównie działalności papieskiej. Często na antenie gościła też tematyka hagiograficzna.

...

Nowe czasy nadeszły wraz z symbolicznym runięciem muru berlińskiego. Powstały lepsze możliwości kontaktu z krajem, a zarazem zaistniała potrzeba szybszego i nowocześniejszego przekazu wiadomości. W samym RV upowszechniała się technika komputerowa i satelitarna, umożliwiająca zdobycie nowych źródeł informacji i dotarcie z własnymi informacjami do nowych odbiorców. Z drugiej strony technika fal krótkich, na których głównie operuje RV, zaczęła przeżywać wyraźny schyłek. Dominującym medium była telewizja, powoli znajdująca konkurencję w nowych technologiach multimedialnych.

Pierwszym posunięciem zachodnich rozgłośni nadających na teren Europy Wschodniej było wówczas otwarcie swych przedstawicielstw w poszczególnych krajach. Kierujący SPRV o. Pełka zaproponował w 1989 r. rozpowszechnioną wówczas formułę kościelnej fundacji. „Fundacja Przyjaciół Radia Watykańskiego” (FPRV) była warszawskim biurem korespondenta RV, a jednocześnie instytucją pośredniczącą w kontakcie ze słuchaczami. Zajmowała się m.in. rozprowadzaniem polskojęzycznych materiałów promocyjnych o RV, zagospodarowując w tym celu m.in. fundusze nadsyłane przez słuchaczy. Kierujący FPRV Tomasz Wełnicki przekazywał telefoniczne korespondencje z kościelnych wydarzeń w kraju, ze szczególnym uwzględnieniem działalności nuncjatury otwartej na nowo w Warszawie.

Drugim posunięciem zachodnich rozgłośni było wejście z własnym serwisem informacyjnym na anteny krajowych nadawców dysponujących lepszą jakością transmisji (fale długie i ultrakrótkie). Okazało się, że program I Polskiego Radia (PR) był zainteresowany retransmisją popołudniowego dziennika RV. Odpowiednią umowę zawarto w 1990 r. i latem tego roku ruszyła retransmisja. Początkowo program przesyłano przy pomocy nieco archaicznych technik wpływających negatywnie na jakość dźwięku. Po przejściu obu rozgłośni na technikę satelitarną udało się z czasem wyeliminować ten problem. Retransmisji dokonywano od poniedziałku do soboty o różnych porach, między g. 16:30 a 18:00. Obecnie jest ona prowadzona symultanicznie o g. 16:15.
Wejście na prestiżową antenę I Programu PR stanowiło sukces, ale zarazem nowe wyzwanie dla SPRV. Nie było to łatwe, biorąc pod uwagę spore zmiany kadrowe w sekcji w latach 1990-1991. Nie było też ściślejszej współpracy z redakcją katolicką PR. Od 1991 r. nowym kierownikiem SPRV został o. Eugeniusz Senko SJ. Postawił on na unowocześnienie serwisu poprzez szersze korzystanie z informacji agencyjnych i utworzenie międzynarodowej sieci korespondentów. Okazją do nawiązywania takich kontaktów były liczne papieskie podróże. Audycje wieczorne składały się głównie z watykańskich aktualności oraz z cyklicznych rubryk tematycznych przygotowywanych w przeważającej mierze przez współpracowników zewnętrznych. Zarówno audycje jak i dzienniki zaczęły retransmitować nowo powstające lokalne rozgłośnie katolickie i ogólnopolskie Radio Maryja. W sekcji — obok młodych jezuitów — pojawili się też inni stażyści.

Dzieło o. Senki kontynuował o. Andrzej Majewski SJ , kierujący SPRV w latach 1995-2001. Nową jakość przyniosła technologia cyfrowej obróbki dźwięku i możliwość szybkiego przesyłania go bez straty jakości pocztą elektroniczną bądź internetem. W związku z nowymi możliwościami technicznymi audycje RV w języku polskim zaczęły retransmitować rozgłośnie polonijne, zwłaszcza na terenie Ameryki Północnej. Styl przekazu wiadomości dostosowano do wymogów radiowych (poprzednio serwis RV służył krajowej prasie katolickiej jako jedyne źródło międzynarodowych informacji religijnych i stąd sposób redagowania wiadomości przez wiele lat uwzględniał te potrzeby). Stale rosła też sieć korespondentów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Po konsultacji z polskimi biskupami zrezygnowano jednak na początku 1997 r. z transmisji Mszy św. Rok wcześniej (4 marca 1996 r.) podpisano umowę o stałej współpracy między RV a PR, dzięki czemu popołudniowy dziennik RV stał się trwałym elementem codziennej ramówki I Programu PR. W 1998 r. funkcje Fundacji Przyjaciół Radia Watykańskiego przejęło Biuro Obsługi Radia Watykańskiego z siedzibą w Warszawie. Przygotowywanie krajowego serwisu dla dziennika RV powierzono natomiast Katolickiej Agencji Informacyjnej. W 2001 r. kierownikiem SPRV został o. Józef Polak SJ.